“Hey Marieni,
Is er een reden waarom je een tijdreis naar het jaar 2000 hebt gemaakt en dit toestel als souvenir mee hebt teruggenomen?!”
Ten eerste: als ik wilde tijdreizen, zoefde ik voorbij mijn middelbare schooltijd, verder terug naar mijn eerste 4 basisschooljaren. Toen alles écht zorgeloos was en de onbeantwoorde tienerliefde of saaie biologielessen nog niet aan de orde waren.
Ten tweede: een tijdreis was niet nodig. Dit exemplaar was gewoon dit jaar, 2019, te koop in een winkel! Mijn tijdmachine kon dus rustig blijven staan in mijn denkbeeldige laboratorium.
Dit is de geweldige Nokia 3310 3G. De toevoeging van 3G wekt misschien de indruk dat je er mee kunt internetten, maar laat je niet misleiden: wanneer je bijvoorbeeld buienradar wilt checken, duurt het laden van de pagina zo ontzettend lang, dat je een eventuele bui tijdens het wachten over je heen krijgt. Naar de lucht kijken en op basis daarvan een inschatting maken van het weerbeeld is een betere optie!
Naast een nauwelijks functionerende browser, ontbreekt er een Appstore, waardoor je bv. geen Instagram, Facebook, of Whatsapp kunt downloaden. En, dit is mijn nieuwe telefoon. Ik hoor je denken: MAAR WAAROM MARIENI, WAAROM?!
Sinds enkele maanden houdt mijn telefoongebruik mij bezig. Ik noem het (met een klein beetje schaamte) mijn *telefoonverslaving.
*Wanneer je in de ochtend jouw smartphone pakt, nog vóór je jouw loved ones goedemorgen hebt gewenst (onder het mom van: even de tijd checken, dat terwijl er naast je een wekker staat), dan ben je gewoon verslaafd, laten we eerlijk zijn.
Dat, plus het gevoel altijd overprikkeld en vermoeid te zijn, maakte dat ik mijn internetgebruik fors wil indammen.
Ik begon mij te verdiepen in overmatig gebruik en de effecten van smartphones, social media en internet in z’n algemeenheid. Van daaruit ontdekte ik Cal Newport
Cal Newport is docent computerwetenschappen aan de universiteit van Georgetown.
Hij is daarnaast schrijver, bekend van o.a. de boeken: So good they can’t ignore you en (zijn laatste exemplaar) Digital Minimalism. Hij heeft een blog dat goed gelezen wordt en deelt zijn gedachten over o.a. de mentale en fysieke gevolgen van ons overmatig gebruik van digitale technologie via diverse podcasts.
Ook hield hij een TED talk waarvan de titel er trouwens geen doekjes om wind: Quit social media. Dat die boodschap aanslaat in een tijdperk waarin de smartphone als extra ledemaat aan ons vergroeid lijkt te zijn, is gek genoeg geen verrassing.
Newport ziet eruit als een gezond, weldenkend, gelukkig en succesvol mens, zonder ooit een social media account te hebben gehad. Nog een keer ter herhaling: hij is een gelukkig mens, heeft plezier en succes met wat hij doet, en heeft nooit meegedaan aan het social media circus. Jaren geleden vertelden vrienden hem over Facebook. Toen het nog een website was waarmee (oud)studenten van Amerikaanse universiteiten met elkaar in contact konden komen. Hij had er zijn bedenkingen bij en is er simpelweg nooit aan begonnen.
Dat was nog voor algoritmes een rol speelden, of gesponsorde advertenties hun weg naar jouw tijdlijn wisten te vinden. Het was voordat knappe koppen, werkzaam bij Facebook, de like button introduceerden. En voor ze besloten dat ‘t notificatie-icoontje, rechts bovenin de Facebookpagina, rood moest worden i.p.v. blauw (wat eigenlijk beter paste bij de kleurstelling van de website). Rood zou meer opvallen en zorgen voor gebruikers die vaker terug zouden keren. Het bleek een succes.
Newport vertelde over ‘handigheidjes’, geïmplementeerd door social media bedrijven, die letterlijk zijn overgenomen vanuit het ‘casino / gokwereldje’. Hij noemt het niet voor niets een ‘slotmachine’ in jouw broekzak. Telkens als je de app opent, weet je niet wat er gaat komen. Een nieuwe like, een reactie of wie weet zelfs een PRIVÉ-BERICHT!?! Slimmigheidjes die ervoor zorgen dat we steeds vaker te vinden zijn in onze digitale gemeenschap, omdat we nou eenmaal lekker gaan op zo’n shotje dopamine wat we hierdoor ontvangen.
Voor we onszelf de grond instampen omdat we tegenwoordig zo verslingerd zijn geraakt aan onze telefoons, mogen we ons best realiseren dat er buitengewoon slimme mensen werken bij bedrijven als Facebook, die continu bezig zijn met het vasthouden van onze aandacht. Je weet dat het in hun belang is om als bedrijf te blijven groeien, om nieuwe adverteerders te blijven trekken, om meer macht en geld te vergaren. Maar om dan echt even ‘oog in oog’ te staan met een paar methodes, is op zichzelf reden genoeg om er met iets meer bewustzijn en gezonde wantrouwen, naar te kijken en jezelf af en toe af te vragen: gebruik ik het, of gebruikt het mij? En dat er tegenwoordig zoveel meer bedrijven zijn die (online) strijden om jouw aandacht, input en data, maakt dat het mij persoonlijk wel wat veel werd. Het helpt natuurlijk ook niet dat ik nu veel tijd om handen heb.
Begrijp me niet verkeerd. Social media heeft mij ook genoeg opgeleverd. Toen ik mijn bedrijf had, gebruikte ik het vaak. Ik vond het heerlijk om te schrijven over het verhaal achter mijn bedrijf en taarten. Mijn klantenbestand groeide voornamelijk vanwege mond-op-mond reclame maar daarnaast geloof ik dat social media mij ook absoluut heeft ‘geholpen’.
Het leek zo ideaal dat het schrijven en posten snel tussendoor kon; voor het bakken, tijdens het wachten op de oventimers, na de administratie of na de inkoop.
Wat ik vergat was dat ik daardoor altijd aan stond en nooit écht vrij was.
Het leek onschuldig, want ik vond het leuk om verhalen, zoals hieronder beschreven te delen maar ik ontnam mijzelf daarmee alle rust, iets wat toch al zo schaars was door alle drukte rondom het gezinsleven en mijn bedrijf. Lichamelijke rust, maar ook rust voor mijn hersenen. Er was namelijk altijd informatie te verwerken, altijd wel weer een nieuw bericht te beantwoorden.
Tijdens the good ol’ days van Marieni’s Bakery :-)!
Privé kon ik dankzij Facebook: leuke evenementen bijwonen, genieten van andermans mijlpalen, en nieuwe mensen ‘ontmoeten’. Wat ideaal is als je introvert bent en je het lastig vind een gesprek in real life te voeren :-). Als ik uiteindelijk kijk naar wat ik eruit haal, tegenover wat het mij heeft gekost, kom ik toch ietwat bedrogen uit.
We hebben zoveel mogelijkheden om snel en gemakkelijk met elkaar te communiceren, toch voelt het alsof we meer en meer langs elkaar heen praten en minder op de hoogte zijn van wat er echt speelt.
We kunnen direct op elke vraag het antwoord ‘googelen’, of op elke behoefte inspelen. Toch voelt het alsof we er niet altijd wijzer van worden, en of we vaker ontevreden zijn.
Via ons digitale metgezel zien we 24/7 de hele wereld met al haar idyllische plekken, prachtige bewoners, dromen, en mogelijkheden. Toch lijken we soms ontmoedigd door het overweldigend aantal opties en de sociale druk dat het met zich mee kan brengen. Alsof je dromen en doelen nu stuk voor stuk extra speciaal, vernieuwend, groots, uniek en haast Nobelprijswaardig moeten zijn. Alsof er geen excuses meer zijn om niet (z.s.m.) te excelleren in het leven, want: de mogelijkheden zijn eindeloos en de hulpmiddelen en antwoorden heb je non stop tot je beschikking.
Ik vroeg mezelf af: maar als het mij onrustig maakt en het me alleen maar belemmert om te groeien en leren, waarom ga ik dan niet minderen? Waarom alleen de symptomen bestrijden met dingen als mindfulness en ademhalingsoefeningen (niet voor niks zijn retraites, yoga scholen en mindfulness cursussen booming business tegenwoordig) als ik mezelf daarna weer obsessief onderdompel in alle beschikbare informatie dat mijn nieuwsgierige maar ongecontroleerde brein maar kan vinden? Juist ja, iets met dweilen met de kraan open.
Daarom weer terug naar een ‘ouderwetse’ telefoon. En wanneer ik mijzelf weer betrap op oude gewoontes, hou ik mij vast aan mijn beweegredenen:
- Ik wil bewuster zijn van mijn gedachten, gevoelens en intuïtie, er meer op vertrouwen.
- Ik wil informatie opzoeken met een duidelijke intentie. Wist je dat er zoiets bestaat als het ‘Google-effect’? Dat noemen ze ook wel: digitaal geheugenverlies: omdat antwoorden tegenwoordig zo gemakkelijk te vinden zijn via zoekmachines, zijn we minder goed in het daadwerkelijk opslaan van de gevonden informatie. Je weet dat je kunt ’terugvallen’ op Google, dus vindt het brein het niet noodzakelijk om informatie dusdanig te verwerken, zodat je het ook onthoudt.
- Ik wil af van het gevoel dat ik verplicht ben om z.s.m. te reageren op de vele foto’s of berichtjes die non stop binnenkomen via Whatsapp. Dat geldt andersom natuurlijk ook: ik wil anderen niet met elk ‘wissewasje’ lastigvallen. Is het urgent of heb je me gelijk nodig? So, call me maybe? (hoor je het LIEDJE ??? Graag gedaan hoor! #gratisoorwurm).
- Ik wil accepteren dat ik, door meer offline te zijn, waarschijnlijk leuke evenementen, mijlpalen en nieuwe connecties misloop. Ik besef dat het onmogelijk is om overal bij te zijn of van op de hoogte te zijn. Wat hoort te gebeuren, zal gebeuren. Bye Bye FOMO
- Ik wil mijn waarde als mens, vrouw en moeder niet laten afhangen van de (online) goedkeuring van een ander. Wat ik schrijf, maak of doe, moet komen vanuit wie ik ben, wat mij bezig houdt of waar ik mij geïnspireerd door voel, niet gestuurd door wat anderen verwachten of wat ik DENK dat anderen zullen accepteren of toejuichen. Ik wil feedback leren ontvangen maar ten allen tijde dichtbij mijn zelfgekozen waarden blijven staan. Zelfs als het dan betekent dat ik alleen sta.
- Ik wil openstaan voor andere ideeën, meningen, normen en waarden. Ook als ze me ongemakkelijk laten voelen. Ik wil niet alleen blootgesteld worden aan eentonige feeds met hetzelfde soort ‘content’ dat Facebook of Instagram mij voorschotelt, op basis van mijn surf-, en ‘klikgedrag’. Wat vervolgens alleen maar bevestigt wat ik ‘denk’, vind of weet. Ik wil nooit iets zeker weten en altijd nieuwsgierig blijven. Ik wil begrip kunnen tonen voor andermans perspectief en onze verschillen. Ik wil ok zijn met het feit dat we soms lastige confrontaties zullen hebben en er niet van wegvluchten.
- Mijn gemoedstoestand of gedrag mag in geen geval beïnvloed worden door ‘de cijfers’ van social media. Met cijfers bedoel ik: hoeveel mensen hebben jouw post gezien, gewaardeerd, gelezen, ge-liked, of hebben besloten je niet meer te volgen? In dat laatste geval hield ik er soms écht een rotgevoel aan over, ik kan het me dan erg persoonlijk aantrekken, dat vond ik in de Bakery tijdperk al lastig. Daar ligt ook ruimte voor groei (vandaar de geplande therapiesessies ;-)) maar tot die tijd maak ik het mezelf niet extra moeilijk door mij daar non stop aan bloot te stellen.
- Ik wil meer creëren, i.p.v. alleen gedachteloos consumeren. Ik wil leren geduldig te zijn en met meer focus en discipline werken aan datgene wat ik waardevol of leuk vind. Ik wil fouten durven maken, ervan kunnen leren en accepteren dat mijn verwachtingen niet altijd (direct) worden waargemaakt. .
Inmiddels gebruik ik al een week mijn Nokia. Na wat opstartproblemen (lees: ontwenningsverschijnselen), was het best relaxt! ’s Avonds zet ik mijn smartphone aan om te reageren op app-jes of berichten via social media. Wanneer ik op bed ga, neem ik de Nokia mee als (extra) wekker. Geen browse-sessies meer wanneer ik ’s nachts wakker wordt.
Ik heb de afgelopen week verder uitgebreid gekookt, geschreven, vrienden te eten gehad, bij m’n ouders gegeten. Ik ben bezig geweest in huis en in de tuin, heb gevoetbald in het park met mijn zoon, ik heb hem aangemoedigd bij een voetbaltoernooi. Er is geen Facebookpost of Instagram story om het bewijs te leveren.
Er waren geen buitenstaanders die mij erop konden attenderen dat ik daardoor een waardevolle en leuke moeder, zus, vriendin, dochter of vrouw ben. Maar dat is het ‘em juist, dat zou er niet toe moeten doen.
Het gaat erom dat ik dat zélf geloof. En bovenal, dat mijn zoon en de belangrijkste mensen in m’n leven dat geloven.
‘Ok, maar wat wordt de volgende stap Marieni? Je terugtrekken in een zelfgemaakte boshut, ver van de bewoonde wereld?’
Haha, zeker niet! Het internet maakt nou eenmaal een deel uit van het leven. Wanneer ik overdag iets moet uitzoeken, maak ik dankbaar gebruik van mijn laptop.
Ik ben er ook absoluut niet tegen.
Het biedt gemak, informatie en entertainment. Maar het is mijn intentie om het te zien als een handige tool dat ik bewust kan gebruiken. Met de nadruk op bewust!
Het gaat erom dat ik de regie over mijn tijd, mijn gezondheid, mijn wensen en dromen herpak. Het gaat er om dat ik niet elk moment van de dag, volautomatisch, mijn telefoonpak om doelloos te surfen.
Met mijn oldskool Nokia zeg ik alvast een stap in de goede richting.
Wellicht zou ik me alleen nog zorgen kunnen maken om THE GAME OF ALL GAMES, wat ook op mijn nieuwe toestel te vinden is: S N A K E!!! Het kan niet de bedoeling zijn dat ik de ene verslaving met een andere vervang :-p.
Wie weet check ik straks 1 keer per week mijn ‘socials’ en ben ik straks voor de ‘online’ wereld vooral nog op mijn eigen website te vinden.
Waar ik me niet druk hoef te maken over of mensen dit stuk überhaupt gaan lezen, en hoeveel % van de lezers het dan waardevol of leuk gaan vinden. Des te verrassender is het wanneer iemand je er vervolgens persoonlijk op wijst dat hij of zij iets herkenbaars of moois heeft gelezen op jouw blog!
Natuurlijk wil je op een gegeven moment het idee hebben dat je waardevol bent voor de mensen om je heen, of dat je met jouw talenten de wereld iets mooier maakt. Het mag alleen geen keiharde voorwaarde of verwachting zijn om überhaupt te starten met datgene wat jou blij maakt!
Trackbacks/Pingbacks